“ӨБҮГЭ БЫСТЫБАТ СИТИМЭ” тыс имитиитин II чемпионата
Арассыыйаҕа Уһуйаачы уонна Сүбэһит, Саха республикатыгар Үлэ, Өлөөн оройуонугар Эбэҥки тылын сылларыгар аналлаах иккис “ Тыс имитиитин уонна оҕо этэрбэһин тигиитин” күрэҕэ бу дьыл алтынньы ый 18-20 күннэригэр Ийэ күнүгэр сөп түбэһиннэрэн Өлөөн туонатыгар, кэрэни кэрэхсиир, айар-тутар баай историялаах, Өлөөн эбэҥки национальнай оройуонун Култуура5а салаата материальнай култуураны сайыннарыыга илиилэригэр талааннаах дьоннорбут, өбүгэлэрбит үйэлэртэн үйэлэргэ илдьэ кэлбит дьарыктарын, ньымаларын, сатабылларын үйэтитэн “ӨБҮГЭ БЫСТЫБАТ СИТИМЭ” үрдүк таһаарыылахтык, култуура салаатын үлэһиттэрин тэрийиитинэн II чемпионат буолан ааста. Манна эттэригэр-хааннарыгар иис-уус алыбын иҥэриммит, ииһи өрө туппут Өлөөн нэһилиэгин 5 урикитыттан (түөлбэттэн) Галина Васильевна Сергеева – 5 түөлбэ, Валентина Трофимовна Николаева – 4 түөлбэ, Венера Николаевна Ахаржанова – 4 түөлбэ, Вера Христофоровна Семенова — 2 түөлбэ, Светлана Егоровна Максимова — 3 түөлбэ кытыннылар.
Күрэхпит икки күн ыытылынна. Бастакы күммүтүн сиэрин-туомун иилээн-са5алаан ыыттылар Вера Ларионова, Дмитрий Яковлев, аал уоппутугар айах тутар, көрдөһүү туомун Василий Протодьяконов толорбутун кэннэ күрэхпитин саҕалаатыбыт. Бу чемпионаппыт остуоруйаҕа хаалар түгэннэрин үйэтиттэ Сулустаан Семенов. Күрэхпитин дьүүллээтилэр “Өлөөн” МУП зоотехнига, Кладкин аатынан бириэмийэ лауреата Марина Христофоровна Николаева, учууталлар учууталлара, элбэх оҕону иискэ үөрэппит учууталбыт, Өлөөн оройуонан норуотун маастара Клавдия Григорьевна Киреева уонна эдэр иистэнньэҥ Өлөөн оройуонун норуотун маастара Ия Яковлевна Сергеева. Бу чемпионат арыллыытанан эҕэрдэлээтэ Саха республикатын култууратын үтүөлээх үлэһитэ, култуура салаатын салайааччыта Надежда Николаева уонна дьүүллүүр тойон сүбэ бэрэссэдээтэлэ Марина Николаева.
Бары кыттааччылар туттар тэриллэрин бэйэлэрин кытары аҕалан кэлэн, дуоспуруннаахтык олорон маҥнайгы түһүмэхпитин “Кыһыахпытын” саҕалаатыбыт. Хас биирдии кыттааччы бэйэтин сатабылынан, туттар үөрүйэҕинэн, ким хайдах билиини дьонноруттан ылбытынан кыһыаҕы саҕалаатылар. Дьэ манна, Валентина Николаева кэргэнэ Василий Михайлович туттарыгар табыгастаах гына үрүөх арааһын оҥорбут, биһиги тэрийээччилэр эргитэ сылдьан көрөн, тутан-хабан боруобалаан хайгаатыбыт, астынныбыт, сөхтүбүт. Чахчы үлэлииргэ табыгастаах гына оҥоһуллубут, Василий Михайлович өйүн, мындырын сөхтүм, үөрдүм бу хоту дойду Дьахтарын үлэтин чэпчэтэтэн табыгастаах гына оҥорбут. Мин бэйэм кыһыаҕы үрүөххэ үрэллэрин сабыс саҥа көрдүм уонна биһирээтим, итинниги оҥорторорго сыал туруоруннум.
Иккис түһүмэх “Соҥуйааһын, имитээһин”, эбиэт кэннэ саҕалаан ким илиитэ имигэс, сылаас түргэн туттунуулааах утуу-субуу тилэх баттаһан үлэ чааһа бүтүүтэ түмүктээтилэр.
Иккис күммүт сарсыарда уон чаастан саҕаланна, манна бэйэлэрэ оҕо этэрбэһин выкройканан түһэрэн, ойуулан быһан үлэлэрин саҕалаатылар. Манна эмиэ интэриэһинэй, илин тыспыт этэрбэспит сирэйин бэйэтэ туспа сэһэргиир, сулук (бүргэмтиин, мүргэптиин, ньиргэптиин араастык саҥарабыт) хайдах ууран быһылларын бэйэтэ эбэҥки дьахтара мындырын, тобуллаҕаһын кэпсиир эбит. Былыргы эбээлэрбит тарбахтарынан кээмэй оҥороллоро, онтон биһиги эдэр көлүөнэ линейкабытын тута сылдьабыт. Этэрбэспит тигиитэ эмиэ үлэ чааһа бүтүүтэ түмүктэннэ. Бу манна кыттыбыт кыргыттар бэйэ-бэйэлэригэр көмөлөсүһэн, сүбэлэһэн, кэпсэтэн, опыт атастаһан астынан тарҕастылар,тус бэйэм элбэҕи биллим, көрдүм, үөрэнним.
Кылаан кыайыылаах Валентина Трофимовна Николаева, бирииһи олохтоото Өлөөн муниципальнай тэриллии Аҕа баһылыга Василий Романов уонна иис-уус алыбын иҥэриммит иистэнньэҥ Марина Алексеевна Николаева аатынан “Өбүгэ суола — ииһэ” анал бирииһи олохтоотулар сиэннэрэ Марина, Маайа, Максим Николаевтар, Марианна Федорова, Василий Спиридонов.
Лауреат I үрдэлэ Галина Васильевна Сергеева, 1968 сыллааҕы ойуулуур — дьүһүннүүр республиканскай быыстапка лаурета, киномотаграфия туйгуна, 1973 с. Саха АССР култууратын үлэһиттэрин съеһин делегата, көмүс тарбахтаах иистэнньэҥ Лукерия Афанасьевна Павлова аатынан “Өбүгэ күүһэ” анал бирииһи олохтоотулар оҕолоро, сиэннэрэ.
Лауреат II үрдэлэ Светлана Егоровна Максимова, Саха республикатын уус- уран оҥоһуктарын маастара, элбэх оҕолоох Ийэ, Эбээ, “Дылган” этнофольклорнай ансамбыл кыттааччыта Евдокия Саввична Игнатьева аатынан “Өбүгэ көмүскэлэ” бирииһи олохтоотулар кини төрөппүт оҕолоро.
Лауреат III үрдэлэ Вера Христофоровна Семенова, Саха Республикатын култууратын туйгуна, республиканскай норуот айымньытын дьиэтин специалиһа, биһиги ыалдьыппыт Жанна Николаева Жиркова “Өбүгэ силиһэ” анал бирииһи олохтоото.
Дипломант I үрдэлэ Венера Николаевна Ахаржанова, оройуоммут талааннах иистэнньэҥэ, элбэх оҕону сылаас илиитинэн тигэн таҥыннарбыт, үөрэппит Анна Константинова Семенова аатынан “ Өбүгэ тыына” бирииһи олохтоотулар сиэннэрэ Василиса, Надежда, Николай Долгуновтар, хос сиэннэрэ Татьяна Бережнова, Туяра Колодезникова.
Уран тарбахтаах, тыска оһуору ойуулан үҥкүүлэппит Дария Христофоровна Васильева аатынан “Өбүгэ үгэһин утумнааччы” анал аат тигистэ, эдэр кэскиллээх иистээнньэҥҥэ Светлана Максимоваҕа, бирииһи олохтоотулар сиэннэрэ Дария Николаева, Мария Харлампьева.
“ӨБҮГЭ БЫСТЫБАТ СИТИМЭ” тыс имитиитин уонна оҕо этэрбэһин тигээһиҥҥэ II чемпионат үрдүк таһаарыылахтык түмүктэннэ, кэрэхсэбиллээҕэ ыалдьыппыт Жанна Николаевна бу чемпионаппытын көрөн, өбүгэбит ииһин тута сылдьарбытын сөҕөн, астынан бэйэтин ис санаатыттан спонсордаабыта буолар. Кыттааччыларбытыгар уонна бу күрэҕи өйөөбүт дьоммутугар, өбүгэ ситимэ быстыбатын туһугар үүнэр көлүөнэҕэ иис-уус алыбын иҥэриммит эбээлэрбитин, дьоммутун оҕолоро, сиэннэрэ үйэтитинэн бириис олохтообуттара биһигини, тэрийээччилэри инники үлэбитигэр олук ууран кынаттыыр. Эһиги спонсордар баар буолаҥҥыт өйөөҥҥүт, өйдөөҥҥүт тэрээһиммит үрдүк таһымнаахтык ааһар. Өбүгэ ситимэ быстыбатын, сүппэтин туһугар үлэлиир-хамсыыр, дьарыктанар дьоммут, кыттааччыларбыт эдэр ыччаты иитиигэ сэмэй кылааты киллэрэн үлэлииргитигэр махтанабыт! Чэгиэн чэбдик доруобуйаны, сырдык халлаааны баҕарабыт! Былыр-былыргыттан илдьэ кэлбит үгэстэрбитин, сиэрбитин –туоммутун тарҕатыы, иис-уус алыбын иҥэриммит дьоммутун үйэтитии туһугар үлэбит-хамнаспыт таһаарылаах буоллун! Олохпут устатын тухары айа-тута, иэйэ-куойа, илиибит сылааһын иҥэрэн иистэнэ, оҥоро, өйбүтүн үлэлэтэ сырыттахпытына Айыыһыппыт арыаллыа, Иэйиэхсиппит эҥэрдэһиэ. Өбүгэбит ситимин тута сырыттахпытына хаххабыт, көмүскэлбит арыаллыа, харысхаллаах буолуохпут!
