«Сокровища Севера» дьаарбаҥка — быыстапка кыттыылаахтарын, Өлөөн эбэҥки национальнай оройуонун илиилэригэр талааннаах дьоммутун кытта истиҥ кэпсэтии, көрсөһүү ыам ыйын 20 күнүгэр «Илкит» этнокултуурнай кииҥҥэ буолан ааста. Кэпсэтиибит саҕаланыан иннинэ 1949 сыллаахха И.В.Сталиҥҥа тигиллибит эр киһи кэмпилиэк таҥаһын оройуоммут нэһилиэктэрин илиилэригэр талааннаах маастардарбыт тикпит, саҥалыы тыыныы киллэрбит таҥаспытынан көрсүһүүбүтүн саҕалаатыбыт. Бу кэмпилиэк таҥаспыт силигэ ситэн, барыта киһи санаатын хоту тигиллэн бүттэ, бу күнтэн ыла республика быыстапкаларын кэрийиэ дьон биһирэбилин ылыа диэн эрэнэбит. Бу таҥаһы биһиги дьоммут бэйэлэрин материалларынан тиктилэр, саҥыйаҕы Евдокия Ильинична Николаева – Дьэлиҥдэ, бэргэһэни Ия Яковлевна Сергеева-Өлөөн, үтүлүгү Матрена Константиновна Николаева — Солоҕоон, курумууну Татьяна Степановна Семенова –Кирбэй.
Норуот хаһаайыстыбатын ситиһиилэрин быыстапката (ВДНХ) 57 павилионугар буолан ааспыт, манна 500 тахса араас регионтан маастардар, 102 киһилээх Саха сирин делегацията кыттыыны ыллылар. Саха сирин делегациятын салайыытыгар бэйэбит уолбут, Саха республикатын уус-уран оҥоһуктар маастара Михаил Христофорович Андреев сылдьыста уонна международнай быыстапка дьүүллүүр сүбэтигэр киирэн үлэлэстэ.
Быйылгы улахан тэрээһиҥҥэ Арассыыйа 20 эрэгийиэнин бэрэстэбиитэллэрэ Хоту, Сибиир уонна Уһук Илин төрүт олохтоохторун баай култуурунай нэһилиэстибэлэрин билиһиннэрэр XX Аан дойдутааҕы «Сокровища Севера» дьаарбаҥка-быыстапкаҕа дойдубут тэбэр сүрэҕэр Москва куоракка Наталья Бенчик, Ия Сергеева, Варианна Корякина кыттыыны ыллылар.
Ия Сергеева 44 сарыыттан ураһа тикпитин илдьэн, туруоран улахан араҥаҕа таһааран дьон биһирэбилин ылыан ылбыт, ону таһынан саҥыйахпыт, унтуубут олох ураты көстүүлэр эбит.
Наталья Бенчик төрүт өбүгэбит таҥаһын улахан подиумҥа аныгылыы муоданы кытта дьүөрэлээн дьон сэҥээритин, махталын ылыан ылбыт.Өбүгэ күүһүн иҥэринэн, оҕолору үөрэтэн, такайан бу сыллар тухары элбэх оҕону иис алыбыгар угуйда, ииттэ, үөрэттэ. Онтон Варианна Корякина муос, тимир оҥоһуктара ураты тыыннаах, киһи хараҕар быраҕыллан дьон интэриэһин тарпыт. Хас биирдии оҥоһуга ис хоһоонноох, историялаах, араҥаччылыыр ситимнээх. Кини таба лаппаакытын уҥуоҕар сиэтэн уруһуйдаан оҥорбута олох интэриэһинэй, урут биһиги дьоммут, төрүттэрбит хаптаҕай уҥуохха карта оҥорон, суолларын уруһуйдаан арааннарыгар хаалларар эбиттэр. Өбүгэ ситимэ диэн маны этэн эрдэхтэрэ.
Өлөөн улууһун маастардара үлэлэрэ үбүлүөйдээх быыстапкаҕа ситиһиилээхтик кыттан, бары дипломант уонна лауреат аатын ылбыттар.
Эбэҥки култуурата сайдарыгар үлэлии-хамсыы сылдьар илиилэригэр талааннаах дьоммут кэнчээрии ыччаттарбытын төрүт иискэ үөрэтэн, үлэни-хамнаһы сатыырга, бириэмэни туһалаахтык атаарарга үөрэтиэҕиҥ. Тугу барытын сатыыр ыччат, иннин диэки дьулуурдаахтык баран истэҕинэ олоҕо тахсыылаах буоларын өйдөтүөҕүҥ, ииспитин өрө тутуоҕуҥ! Бука бары этэҥҥэ буолуоҕуҥ! Сырдык санаабыт сыдьаайа турдун, сайдар-үүнэр ыччаттарбыт дьоллоох эрэ буоллуннар.Өлөөммүт сайдарын, тупсарын туһугар үүнүөҕүҥ, сайдыаҕыҥ!
